Bu terimler nasılda girdi gündemimize değil mi?
Ancak bu iki “canlının”? Arasındaki farkları biliyor muyuz acaba?
Bu hafta sizlere virüs ve bakteri arasındaki farklardan bahsetmek istiyorum. Umarım çocuklarınıza da anlatır ve ellerini yıkamasını söylediğinizde ne söylediğinizi anlamasını sağlarsınız.
Bakteri canlıdır. Bakteriyi aslında hayatımızın birçok alanında kullanıyoruz. Yoğurt ve hamur mayalıyoruz mesela. Bunlar iyi olan faydalı bakteriler. Bir de zararlı olan bakteriler var bizleri hasta eden.. .Bakteri kuş olsun mesela…
Virüs ise ne canlıdır ne de ölüdür. Kendisine bir konak, bir ortam bulduğunda canlanan uyuyan bir organizmadır. Virüsü de yumurta olarak düşünelim.
Kuş canlıdır. Yumurta canlı değildir. Ama döllenmişse, uygun sıcaklıkta, uygun sürede bekletilirse civcive dönüşür, yani bir canlı olur.
Yine kuşa, yani bakteriye dönelim: Kuş zehir ile öldürülebilir. İşte bu "antibiyotik". Kuşa zehir verirseniz ölür. Ama yumurtanın üstüne istediğiniz kadar zehir dökün, yumurtaya hiç bir şey olmaz; sadece çevreye zehir saçmış olursunuz. Yani antibiyotikler virüslere etki etmez; sadece size yardım eden, bağışıklık sisteminizi güçlendiren yararlı bakterilerinizi öldürmüş olursunuz.
Kuşu bir kutuya kapatıp aç-susuz bırakırsanız ölür. Yumurtayı bir kutuya kapatsanız haftalarca bozulmadan durabilir.
Yani eğer bağışıklık sisteminiz güçlüyse belli bir süre sonra bakteriler kendiliğinden ölecektir. Ama virüsler, her şeyin içinde ya da üzerinde çok uzun süre bozulmadan yumurta gibi bekleyebilir ve vücudumuza girdiği andan itibaren 4-14 gün içinde canlanır.
Şimdi bir diş macunu reklamını hatırlamanızı istiyorum: İki kap sirke içine iki yumurta koyuyorlardı, birisini bilmem ne marka macunla fırçalıyorlardı, diğer yumurta eriyordu ama bizim macunla fırçalanan yumurta sağlamdı, hatırladınız mı?
İşte o deneydeki sirke, yumurtanın kabuğundaki kalsiyumu çözündürüyordu. Bizim elimizdeki virüsün kabuğunu çözündürebilen şey sirke değil "sabun". Sabun virüsün kabuğunu eritiyor. Kabuğu eriyen virüs ölüyor. Sabunun kabuğu eritebilmesi için en az 1 dakika kabukla temas etmesi gerekiyor. Süreyi anlamak için elinizi sabunlarken, kendi adınız ile "İyi ki doğdun" şarkısının tamamını söyleyin. Süre bu. Sıvı sabunlarda süre uzuyor. En iyisi katı sabun.
Alkol de virüsün kabuğunu çözündürüyor, ama sabundan farklı olarak; o boş kabuktan kurtulamıyorsunuz, elinize yapışık halde kalıyor. Evet, artık zararsız ama yine de elinizde virüs kabuklarıyla dolaşmak istemezsiniz. Örneğin dışarıda alkolle elinizdeki virüsü öldürdünüz, ilk fırsatta yine sabunlayın ki su kabukları da alıp götürsün.
Sevgiyle EVDE kalın..
Sağlıklı bir hafta diliyorum..