12-18 EYLÜL 2022 AHİLİK HAFTASI MÜNASEBETİYLE;
AHİ EVREN, AHİLİK VE AHİ EVREN’İ ÇOCUKLARIMIZA ANLATMAK İÇİN YAZDIĞIMIZ “ÇOCUK YÜREKLERDE AHİ EVREN” KİTABI
Hacı Bektâş-ı Velî ve Mevlâna Celâleddin-i Rumî ile birlikte Anadolu’nun üç büyük manevi fatihlerinden biri olarak anılan Ahî Evren bugün İran sınırlarında bulunan Hoy kentinde dünyaya gelmiş, 1261 yılında da dönemin Kırşehir valisi Nureddin Caca tarafından şehit edilmiştir. Mezarı, Kırşehir merkezinde, Ahi Evren Camisi içerisindedir.
Hacı Bektaş Veli Vilayetnamesi’ne göre Ahi Evren 1247 ve 1248 yılları arasında Denizli’de yaşamış olduğu ifade edilmektedir. Bu süre içerisinde Denizli’de bağcılık ve debbağlık (dericilik, tabaklık) yapmış olduğu kaydedilmiştir.
Yine Refik H. Sonkut’un “Ahi Evren” adındaki eserine atıf yaparak Bedri Noyan (1912-1997 Bektâşi Dedebabası), Bütün Yönleriyle Bektâşîlik ve Alevîlik adındaki eserinde, Ahî Evren on yaşlarında iken babası Demirci Abbas Usta, annesi Kadın Ana ve kardeşi Murat ile birlikte Denizli’ye göçmüş. Ahî Evren burada debbağ çıraklığı yapmış ve dericiliği Denizli’de öğrenmiştir.
Bir müddet Denizli ve Alanya’da dericilik yapmış, daha sonra da Sultan Alaeddin Keykubad’ın isteği ve baş veziri Sadreddin Konevî’nin daveti üzerine Konya’ya gitmiştir. Bir müddet Konya Selçuklu sarayında vezirlik ve kadılık görevlerinde bulunmuştur. Sonra Kayseri ve Kırşehir’de de çalışmalarını devam etmiş, Moğol işgali sırasında, yine Moğolların atadığı Kırşehir Valisi Nureddin Caca tarafından 1261 yılında şehit edilmiştir.
Ahî Evren debbağlık (tabaklık, dericilik) mesleğinin piridir. Selçuklu döneminde var olan 32 çeşit mesleği bir çatı altında birleştirmiş ve Ahî Teşkilatı’nı kurmuştur. Ahî Teşkilatı’nın da önderi olmuştur. Bu teşkilat Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde üretim ve ticaret hayatını kanunî ve ahlâkî kural ve kaidelere bağlamış, bu iki devlet döneminde iş hayatını tanzim etmiş ve devlet adına idare etmiştir. Ahî Teşkilatı, bugünkü ihtisas kuruluşları haline gelen Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, İşçi ve İşveren Sendikaları, Tüketici Hakları Koruma Dernekleri gibi kurumların icra ettikleri görevleri tam manasıyla yerine getirmişlerdir.
Ahilikte; Edepli ve ahlâklı olmak; İçi, dışı, özü, sözü bir olmak; Hoşgörülü ve alçak gönüllü olmak; Aza kanaat etmek, çoğa da şükür etmek; Yaratan’dan ötürü yaratılanı hoş görmek; Gelmeyene gitmek, kimseye küs olmamak; Yapılan iyilikler ve yardımları başa kakmamak; Sır tutmak, başkalarının sırrını açığa vurmamak gibi ahilerin uyması gereken 740 kural ve kaide olduğu söylenmektedir. Bunlara ilaveten de; 1-Bir ahinin, hırsızlık yapmamak, kötülük etmemek için eli bağlı ve kapalı olmalıdır. 2-Bir ahinin, başkaları hakkında dedikodu yapmamak, yalan söylememek, iftira atmamak, gıybet etmemek için dili bağlı ve kapalı olmalıdır. 3-Bir ahinin kimsenin namusu, haysiyeti ve şerefine göz dikmemek için beli kapalı ve bağlı olmalıdır.
Yüzyıllarca Anadolu üretim, ticaret ve sanayisini oluşturmuş ve idare etmiş olan, Türk Medeniyetinin kendine özgü en başarılı kuruluşlarından olan Ahilik Teşkilatı ve kurucusu Ahi Evreni; “Çocuk Yüreklerde Ahi Evren” adlı kitabımızla Türk çocuklarına anlatmaya çalıştık. Öğretmenlerimizin bu kitabı bütün öğrencilerine tavsiye ederek Anadolu’nun üç büyük manevi fatihlerinden biri olan ve Anadolu insanına çok büyük hizmetler yapmış olan Ahî Evren’i ve Ahi Teşkilatını öğretmelerini temenni ediyorum. Bu vesile ile 2022-2023 eğitim ve öğretim yılının bütün öğretmen ve öğrencilerimize hayırlı olmasını diliyorum…