Vakıf kuruluşları, yoksulluğu ortadan kaldırmayı, zenginden fakire gönüllü servet transferini ve dikey doğrultuda sosyal ve ekonomik hareketliliği arttırmayı hedefleyen ve kar amacı gütmeyen kurumlardır. Vakıf kurumları İslamiyet’ten önce faaliyetlerini sürdürse de, İslamiyet’le birlikte gelişimi hız kazanmıştır.
Özellikle Selçuklu ve Osmanlı devletlerinin hüküm sürdüğü bölgelerde faaliyet göstererek sosyal ve kültürel hayata birçok değer kazandırmışlardır. Osmanlı Devleti’nde hastane, imaret, cami, medrese, eğitim kurumları ve hayvanların doyurulması adına 35 bine yakın vakıf kurulmuştur. Bundan dolayı Osmanlı devrini “Vakıf Medeniyeti” diye tarif edenler bile olmuştur.
Özellikle Osmanlı Dönemi’nde vakıflar, yardımlaşma ve dayanışmanın kurumsallaşmış şekli olarak toplumsal hayatın kolaylaştırılması adına önemli görevlerde bulunmuşlardır. Vakıf Sistemi; ülkede bulunan eğitim, sağlık, bayındırlık ve dinî yatırımları yürütmeyi sağlayan sosyal güvenliğin temel kurumları olmuşlardır. Bu sistem İslam toplumunun inançları gereği, malını hayır yolunda harcamaları yolu ile gelişim göstermiştir.
Osmanlı Dönemi’nde temel insani ihtiyaçları karşılayan vakıfların yanında ''leylekleri koruyan vakıf, helva dağıtan vakıf, pabuç parası veren vakıf, gölleri temizleyen vakıf, kayıkçı ve hamal dostu vakıf, at vakfı, suyu soğutan vakıf, pikniğe götüren vakıf, borçlu dostu vakıf, misafirleri ağırlayan vakıf, herkese meyve vakfı, borcundan dolayı hapse düşenlere yardım yapan vakıf, evleri yaşanır hale getiren vakıf, çöplükte fidan yetiştiren vakıf gibi ilginç ihtiyaçların karşılanması için bile vakıflar kurulmuştur.
Türk toplumunda Vakıf geleneği Cumhuriyet döneminde de devam ettirilmiştir. Pamukkale Üniversitesi’nden akademisyen ve Denizlili işadamlarının bir araya gelerek 2001 yılında kurdukları Pamukkale Sağlık Eğitim Vakfı (PASVAK), Anadolu’da olduğu gibi bu geleneği Denizli’de de sürdüren yerel vakıflardan birisidir.
PASVAK 2004 yılında 500 kişiye karşılıksız yemekle başladığı hizmet kervanını bugün günde iki öğün olmak üzere 1300 ihtiyaç sahibi insanımıza yardım eli uzatır hale gelmiştir. Tamamen Denizlili hayırsever insanlarımızın bağışları ile faaliyet gösteren PASVAK yönetim ve hizmet anlayışında siyasî, ticarî ve cemaatçi anlayışlara yer olmadığı, tamamen hizmet odaklı bir vakıf olduğu ifade edilmektedir.
Bizim de yaklaşık iki yıldır bu sayfadan hayat hikayelerini anlattığımız Sarı İsmail, Hüsameddin Dede, Teslim Abdal, Yatağan Baba, Kazak Abdal, Bostancı Baba gibi Horasan Erenleri de kurdukları tekkelerde muhtaçları ve yoldan gelen geçenleri yardım etmiş tarihi PASVAK kuruluşlarıdır.
“Komşusu açken tok yatan bizden değildir” anlayışı ile 2004 yılında, Bağbaşı semtinde, Antalya-Muğla yolu üzerinde kiralık bir binada başladığı günde iki öğün yemek hizmetini, Merkezefendi ilçesi, Mehmet Akif Ersoy Mahallesi, Albayrak semtinde, bu yıl yapımı tamamlanan kendi binasında devam etmektedir.
Denizli halkının ayni ve nakdi yardımları ile ihtiyaç sahiplerine uzanan yardım eli olan PASVAK, doğal afet bölgelerindeki ihtiyaç sahipleri, salgın hastalık sürecindeki ihtiyaç sahipleri ve iki kap sıcak yemeğe ihtiyacı olanlara hizmet vermeye devam edecekleri, yetkili yöneticileri tarafından ifade edilmektedir.
Yardım yapmak için olmasa bile hayırsever Denizli halkının yaptığı yardımların vakıf hukukuna uygun ve doğru bir şekilde, ihtiyaç sahiplerine nasıl ulaştığını denetlemek ve görmek için, Albayrak semtindeki Pamukkale Sağlık Eğitim Vakfı (PASVAK) tesislerine ziyaret etmeleri faydalı olacaktır düşüncesindeyiz.
Daha ahlaklı, daha adaletli, daha merhametli, daha hoşgörülü ve daha yardımsever bir toplum olma temennilerimle sağlık ve esenlikler diliyorum…