Korona virüsünün pandemi durumuna ulaşması, dünya genelinde yaşanan salgın hastalıkları gündeme getirdi. Dünya sağlık Örgütü verilerine göre 21’inci yüzyılda salgın hastalıklar çok hızlı yayılıyor ve ölümcül boyutlara ulaşıyor. 2000’li yıllarda salgına dönüşen ve çok sayıda can kaybına yol açan 15 hastalık tespit edildi.
Bunların arasında Ebola, domuz gribi olarak da bilinen H1N1, SARS ve MERS ilk akla gelenler. Bunların yanı sıra sarıhumma, kırım Kongo kanamalı ateşi, kolera, veba, menenjit de ölümcül salgılar arasında sayılıyor. Bu hastalıkların büyük bölümün ortak özelliği ise hayvanlardan insanlara bulaşıyor olması.
EBOLA
İlk kez 1976 yılında Kongo'da ortaya çıkan Ebola, 2013 yılının aralık ayında Batı Afrika'da yeniden görülmeye başlandı. Gine'de rastlanan ve yayılan Ebola virüsü, daha sonra Liberya ve Sierra Leone'ye sıçrarken, sonrasında 7 ülkede daha Ebola vakaları tespit edildi. Hastalıktan ölüm oranı yüzde elli olarak tespit edildi. Hastalık vahşi hayvan eti veya enfekte av hayvanlarının işlenmesi ve tüketilmesi yoluyla yayıldı.
İNFLANZA (kuş ve domuz gribi)
DSÖ tarafından "geniş çaplı salgın" olarak tanımlanan, domuz gribi olarak da bilinen "Influenza (grip) H1N1", son 50 yılın en önemli salgını olarak kabul ediliyor. Meksika'da 2009 yılının mart ayında kitlesel salgına dönüşerek ortaya çıkan hastalık, domuzlarda görülen bir tür grip virüsünün genetik değişim geçirmesi nedeni ile "domuz gribi" adını aldı.
influenza ailesine ait salgına neden olan bir diğer hastalık ise kuş gribi oldu. Kanatlı hayvanlarda etkili olan kuş gribi nedeni ile çok sayıda hayvan itlaf edildi.
SARS
Şiddetli akut solunum yolu sendromu (SARS), ilk 2003 yılının şubat ayında Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya’da gözlemlendi. Virüs, kısa sürede Hong Kong'dan 37 ülkede yayıldı. Bu noktada dünya genelinde, 1 Kasım 2002-31 Temmuz 2003 arası 9 ayda, 8 bin 422 kişide SARS vakasına rastlanırken, bunların 916'sı ölümle sonuçlandı.
MERS
Bir Corona virüsü enfeksiyonu olan Ortadoğu Solunum Sendromu (MERS), ilk kez 2012 yılının eylül ayında Suudi Arabistan'da ortaya çıktı. Sağlık Bakanlığı, ülkede 186 kişiye MERS teşhisi konulduğunu belirtirken, Suudi Arabistan'da hastalık ortaya çıktıktan sonraki üç yılda virüsü kapan 950 kişiden 412'si yaşamını yitirdi.
MERS tanısı konan hastaların yaklaşık yüzde 35-40'ının hayatını kaybettiği biliniyor.
KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ
İlk kez 1944 yılında Batı Kırım'da rastlanan Kırım-Kongo Hemorajik Ateş'in (KKHA), keneler tarafından taşınan hayvan kaynaklı bir enfeksiyon olduğu biliniyor. Son yıllarda tedavide görülen gelişmelere rağmen, bu enfeksiyonlarda ölüm oranlarının hala yüksek. Türkiye’de de kene kaynaklı olarak ölümler göründü.
ZİKA
İlk kez 1947 yılında Uganda’nın Zika Ormanları'ndaki maymunlarda görülen virüs, 2015'in mayıs ayında Aedes cinsi dişi sivrisinekler yoluyla yayılarak, Brezilya’da patlak verdi. Araştırmacılar, Zika virüsünün hamile kadınlara bulaşması halinde, yeni doğan bebeklerde nöro-gelişimsel bozukluk olan "mikrosefali (küçük kafa)" ortaya çıkabildiğine işaret ediyor.
KOLERA
19. ve 20. yüzyıllarda en fazla can alan hastalıkların başında kolera geldi. Salgın sırasında içme sularına kanalizasyon sularının karışmasıyla kolayca yayılıyor. Kirli su kaynaklarının olduğu bölgelerde hastalık 21’inci yüz yılda da gözlemleniyor.
Menenjit
Meningokok olarak ta bilinen Neisseria Meningitidis adlı bakterinin neden olduğu hastalıklara Menenjit Hastalığı deniyor. Bu hastalıklar genellikle ağır seyreder ve beyin zarı, omurilik ( menenjit) ve kan dolaşımı enfeksiyonlarını içerir. Hastalık solunum yoluyla ve tükürük gibi boğaz salgılarıyla insandan insan bulaşıyor.
VEBA
Veba, Yersinia pestis isimli bakteri tarafından meydana getirilen, öncelikle vahşi kemirgenleri etkileyen, insanlara ve diğer hayvanlara pirelerle yayılan, bulaşıcı ve öldürücü bir hastalıktır.
SARIHUMMA
Sarıhumma virüsü ile enfekte sivrisineklerin ısırması sonucu bulaşan, akut, viral kanamalı bir hastalıktır.
KIZAMIK
Kış sonu ve ilkbahar döneminde ortaya çıkan, ateş ve döküntülerle karakterize bulaşıcı bir viral hastalıktır.
LASSER ATEŞİ,
Batı Afrika’da görülen akut viral bir hastalıktır. İlk vakalar Nijerya’nın Lassa bölgesinde görüldüğü için bu isim verilmiştir. Etken Arenaviridae ailesine mensup, tek iplikli bir RNA virüsüdür.
LEPTOSPİROZ,
Leptospiroz insanları ve hayvanları etkileyebilen bakteriyel bir hastalıktır. Leptospira cinsi bakteriler bu hastalığa neden olur. İnsanlarda, semptomlar oldukça geniş bir yelpazede olduğu için başka hastalıklarla karıştırılabilir.
CHİKUNGUNYA
Chikungunya virüsünün neden olduğu, akut ateşli bir hastalıktır. Kelime anlamı Tanzanya’nın yerel dilinde ‘iki büklüm yapan ‘ demektir. Eklem iltihapları ve şiddetli ağrılara bağlı hastanın hareketlerinde ve duruşunda kısıtlanma gelişmesi bu tanımlamaya neden olmuştur. Haber merkezi
Bunların arasında Ebola, domuz gribi olarak da bilinen H1N1, SARS ve MERS ilk akla gelenler. Bunların yanı sıra sarıhumma, kırım Kongo kanamalı ateşi, kolera, veba, menenjit de ölümcül salgılar arasında sayılıyor. Bu hastalıkların büyük bölümün ortak özelliği ise hayvanlardan insanlara bulaşıyor olması.
EBOLA
İlk kez 1976 yılında Kongo'da ortaya çıkan Ebola, 2013 yılının aralık ayında Batı Afrika'da yeniden görülmeye başlandı. Gine'de rastlanan ve yayılan Ebola virüsü, daha sonra Liberya ve Sierra Leone'ye sıçrarken, sonrasında 7 ülkede daha Ebola vakaları tespit edildi. Hastalıktan ölüm oranı yüzde elli olarak tespit edildi. Hastalık vahşi hayvan eti veya enfekte av hayvanlarının işlenmesi ve tüketilmesi yoluyla yayıldı.
İNFLANZA (kuş ve domuz gribi)
DSÖ tarafından "geniş çaplı salgın" olarak tanımlanan, domuz gribi olarak da bilinen "Influenza (grip) H1N1", son 50 yılın en önemli salgını olarak kabul ediliyor. Meksika'da 2009 yılının mart ayında kitlesel salgına dönüşerek ortaya çıkan hastalık, domuzlarda görülen bir tür grip virüsünün genetik değişim geçirmesi nedeni ile "domuz gribi" adını aldı.
influenza ailesine ait salgına neden olan bir diğer hastalık ise kuş gribi oldu. Kanatlı hayvanlarda etkili olan kuş gribi nedeni ile çok sayıda hayvan itlaf edildi.
SARS
Şiddetli akut solunum yolu sendromu (SARS), ilk 2003 yılının şubat ayında Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya’da gözlemlendi. Virüs, kısa sürede Hong Kong'dan 37 ülkede yayıldı. Bu noktada dünya genelinde, 1 Kasım 2002-31 Temmuz 2003 arası 9 ayda, 8 bin 422 kişide SARS vakasına rastlanırken, bunların 916'sı ölümle sonuçlandı.
MERS
Bir Corona virüsü enfeksiyonu olan Ortadoğu Solunum Sendromu (MERS), ilk kez 2012 yılının eylül ayında Suudi Arabistan'da ortaya çıktı. Sağlık Bakanlığı, ülkede 186 kişiye MERS teşhisi konulduğunu belirtirken, Suudi Arabistan'da hastalık ortaya çıktıktan sonraki üç yılda virüsü kapan 950 kişiden 412'si yaşamını yitirdi.
MERS tanısı konan hastaların yaklaşık yüzde 35-40'ının hayatını kaybettiği biliniyor.
KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ
İlk kez 1944 yılında Batı Kırım'da rastlanan Kırım-Kongo Hemorajik Ateş'in (KKHA), keneler tarafından taşınan hayvan kaynaklı bir enfeksiyon olduğu biliniyor. Son yıllarda tedavide görülen gelişmelere rağmen, bu enfeksiyonlarda ölüm oranlarının hala yüksek. Türkiye’de de kene kaynaklı olarak ölümler göründü.
ZİKA
İlk kez 1947 yılında Uganda’nın Zika Ormanları'ndaki maymunlarda görülen virüs, 2015'in mayıs ayında Aedes cinsi dişi sivrisinekler yoluyla yayılarak, Brezilya’da patlak verdi. Araştırmacılar, Zika virüsünün hamile kadınlara bulaşması halinde, yeni doğan bebeklerde nöro-gelişimsel bozukluk olan "mikrosefali (küçük kafa)" ortaya çıkabildiğine işaret ediyor.
KOLERA
19. ve 20. yüzyıllarda en fazla can alan hastalıkların başında kolera geldi. Salgın sırasında içme sularına kanalizasyon sularının karışmasıyla kolayca yayılıyor. Kirli su kaynaklarının olduğu bölgelerde hastalık 21’inci yüz yılda da gözlemleniyor.
Menenjit
Meningokok olarak ta bilinen Neisseria Meningitidis adlı bakterinin neden olduğu hastalıklara Menenjit Hastalığı deniyor. Bu hastalıklar genellikle ağır seyreder ve beyin zarı, omurilik ( menenjit) ve kan dolaşımı enfeksiyonlarını içerir. Hastalık solunum yoluyla ve tükürük gibi boğaz salgılarıyla insandan insan bulaşıyor.
VEBA
Veba, Yersinia pestis isimli bakteri tarafından meydana getirilen, öncelikle vahşi kemirgenleri etkileyen, insanlara ve diğer hayvanlara pirelerle yayılan, bulaşıcı ve öldürücü bir hastalıktır.
SARIHUMMA
Sarıhumma virüsü ile enfekte sivrisineklerin ısırması sonucu bulaşan, akut, viral kanamalı bir hastalıktır.
KIZAMIK
Kış sonu ve ilkbahar döneminde ortaya çıkan, ateş ve döküntülerle karakterize bulaşıcı bir viral hastalıktır.
LASSER ATEŞİ,
Batı Afrika’da görülen akut viral bir hastalıktır. İlk vakalar Nijerya’nın Lassa bölgesinde görüldüğü için bu isim verilmiştir. Etken Arenaviridae ailesine mensup, tek iplikli bir RNA virüsüdür.
LEPTOSPİROZ,
Leptospiroz insanları ve hayvanları etkileyebilen bakteriyel bir hastalıktır. Leptospira cinsi bakteriler bu hastalığa neden olur. İnsanlarda, semptomlar oldukça geniş bir yelpazede olduğu için başka hastalıklarla karıştırılabilir.
CHİKUNGUNYA
Chikungunya virüsünün neden olduğu, akut ateşli bir hastalıktır. Kelime anlamı Tanzanya’nın yerel dilinde ‘iki büklüm yapan ‘ demektir. Eklem iltihapları ve şiddetli ağrılara bağlı hastanın hareketlerinde ve duruşunda kısıtlanma gelişmesi bu tanımlamaya neden olmuştur. Haber merkezi