Basın İlan Kurumu görev alanındaki resmî ilan ve reklam yayımıyla alakalı internet haber sitelerinin ziyaretçi trafiklerinin ölçümlenmesi amacıyla geliştirilen BİK Analitik sisteminin hangi temel değerler, ilkeler ve standartlara göre ölçümleme yaptığını kamuoyuna açıklayan “BİK Analitik Kullanım Koşulları ve Ölçümleme Politikası” yayımlandı.
Politika Belgesi’nde; Basın İlan Kurumu’nun yükümlülükleri, ziyaretçi trafik bilgilerinin BİK Analitik marifetiyle ölçümlenmesi sırasında gözetilen temel değerler, ölçümleme kriterleri, verilerin sınıflandırılması, verilerin gizliliği ve güvenliği, kullanıcı kimlik politikası, Okur Bazlı Trafik (OBT), denetleme, şeffaflık, hesap verebilirlik, gözden geçirme ve raporlama ile mülkiyete ilişkin konulara yer verildi. İnternet haber sitelerinin yükümlülükleri mevzuat ile belirlendiğinden belge kapsamına alınmadı.
Ölçümlemede benimsenen temel ilkeler
Ölçümleme faaliyetlerinde “şeffaflık”, “hesap verebilirlik” ve “gözden geçirme” ilkelerinin benimsendiği ifade edildi.
İnternet haber sitelerinin sunulan hizmetler, hakları ve yükümlülükleri konusunda bilgilendirildiği kaydedilirken, yürürlükte bulunan mevzuat hükümleri uyarınca usule ve hukuka uygun şekilde yürütülen ölçümleme faaliyetlerinin Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilen bağımsız kuruluşlarca denetlendiği belirtildi.
Kurumun, BİK Analitik’te iyileştirme ve geliştirme yapılmasını gerektiren hallerde sistem bütünlüğünü göz ardı etmeksizin gerekli adımları atacağı kayıt altına alındı.
Kurum’un yükümlülükleri açıklandı
“Bilgilendirme yükümlülüğü” uyarınca BİK Analitik’in elde ettiği verilerin takip eden gün saat 14.00 itibarıyla İlan Bilişim Sistemi (İLANBİS) üzerinden internet haber sitelerine açıklandığı ve “trafik verilerini saklama yükümlülüğü” kapsamında analiz edilen verilerin, hizmetlerin sürdürülmesi ile istatistik üretiminde kullanılmak üzere en az 3 yıl süreyle muhafaza edileceği bilgisi paylaşıldı.
“Veri güvenliğini sağlama yükümlülüğü” bağlamında Kurum’un kişisel veri sorumlusu sıfatıyla Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nda (KVKK) belirtilen veri güvenliğine ilişkin yükümlülüklerini “Basın İlan Kurumu Veri İşleme Politikası” uyarınca yerine getirdiği ve kişisel veri dışındaki bütün verileri kendi sistemlerinde güvenli bir şekilde muhafaza ettiği kaydedildi.
Kurumun, BİK Analitik’in yürürlükteki mevzuat hükümlerine ve internet hizmetlerine dair kalite standartlarına uygun şekilde çalışmasından sorumlu olduğu da Politika Belgesi’nde yer aldı.
Ölçümlemede yeni yaklaşım: Okur Bazlı Trafik
Politika Belgesi’nde, içeriklerin okunma ve etkileşim verileri ile gerçek okuyucuların doğal davranışlarını gösteren trafiklerin dikkate alınmasını ifade eden Okur Bazlı Trafik (OBT) politikasının benimsendiği; bu bakış açısının emsalleri arasında ayırt edici olduğu belirtildi.
Otomatize edilmiş sistemler tarafından oluşturulmuş, periyodik olarak kendini tekrarlayan, öngörülebilir veya insan davranışlarıyla uyumsuz hız, ziyaret sıklığı, etkileşim seviyeleri ya da yüksek sayfa görüntüleme içeren trafiklerin geçerli kabul edilmeyeceği vurgulandı.
Veri güvenliği ve gizlilik
Kurumun, ölçümlenen verilerin hukuka uygun işlenmesini sağlamak için gerekli tüm teknik ve idari tedbirleri alıp denetlemek suretiyle BİK Analitik’i güvenlik odaklı geliştirmeyi temel prensip olarak kabul ettiği açıklandı.
Tedbirler, elde edilen verilere hukuka aykırı erişimi, verilerin yetkisiz olarak açıklanmasını ve verilerin güvenli ortamlarda saklanmasını da kapsayacak şekilde ele alındı.
Ölçümleme kriterleri ve teknik ayrıntılar
BİK Analitik’in internet haber sitelerinin Resmî İlan ve Reklam Yönetmeliği’nde belirtilen şartları sağlayıp sağlamadıklarının tespitine yönelik çok boyutlu ve çok metrikli ölçümleme yaptığı hatırlatılarak, ölçümlemeye yönelik kriterler “Genel Kriterler”, “Özel Kriterler” ve “Tamamlayıcı Kriterler” olarak sınıflandırıldı.
İnternet haber sitelerinin ölçüm takip kodunu nasıl kullanacaklarına ilişkin bilgilerin yer aldığı Politika Belgesi’nde yurt dışı trafiğin ölçüme dâhil edilme oranı, ortalama sayfada kalma süresi, doğrudan trafik oranı, oturumda ölçümleme süre sınırı, trafiğin “sıfır” olarak kabulü, donanım ve yazılımların güncelliği konularında ayrıntılara değinildi.
Mülkiyet hakkına ilişkin uyarılar
Mülkiyeti Basın İlan Kurumu’nda bulunan BİK Analitik markasının ulusal ve uluslararası düzeyde korunduğu belirtilerek marka haklarını ihlal eden davranışların ilgili kanunlara göre hukuki ve cezai sorumluluk doğuracağı konusunda uyarılarda bulunuldu.
Politika Belgesi’nde ayrıca “BİK Analitik API’lerini Destekleyen Tarayıcılar”, “BİK Analitik Veri Aktarım Güvenliği”, “BİK Analitik’in İnternet Haber Sitelerinin Performansına Etkisi”, “Benzer Ölçümleme Sistemleriyle Mukayese” gibi başlıkların detayları aktarıldı.
BİK Analitik Kullanım Koşulları ve Ölçümleme Politikası 1 Ocak 2025 Çarşamba gününden itibaren yürürlüğe girecek.
Belgenin tamamının veya belirli maddelerinin yenilenmesi durumunda yürürlük tarihi güncellenerek buna ilişkin bilgiye Politika Belgesi’nin sonunda yer verilecek.
