Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Hastaneleri Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Öğr. Üyesi Doç. Dr. Soner Gök, kadınlarda sık görülen ancak çoğu zaman dile getirilmeyen rahim sarkması hakkında önemli açıklamalarda bulundu.
PAÜ Hastaneleri Kadın Doğum ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğr. Üyesi Doç. Dr. Soner Gök yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Rahim sarkması, tıpta uterin prolapsus olarak adlandırdığımız, kadın sağlığında oldukça sık karşılaştığımız ama ne yazık ki çoğu zaman konuşulmayan bir sorundur.
Özellikle doğum yapmış kadınlar ile menopoz sonrası döneme giren bireylerde daha sık görülen bu durum, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı olarak, rahim sarkmasının nedenlerini, belirtilerini, tanı ve tedavi yöntemlerini sizlerle paylaşmak istiyorum.
Amacımız, kadınların bu tür sorunları sessizce yaşamaktan vazgeçip bilinçlenerek çözüm aramalarına katkı sunmak. Rahim sarkması, pelvik taban kasları ve bağ dokularının zayıflaması sonucu rahmin normal anatomik yerinden kayarak vajinaya doğru sarkmasıyla ortaya çıkar. Başlangıçta hafif olan bu tablo zamanla ilerleyebilir ve ileri evrelerde rahmin tamamen vajina dışına çıkmasına neden olabilir.
Bu sadece fiziksel bir rahatsızlık değildir; idrar ve dışkılama problemleriyle birlikte cinsel yaşamı da olumsuz etkiler, psikolojik olarak da özgüven kaybına yol açabilir. Kadınlar bu durumu çoğu zaman utanılacak bir mesele olarak gördüğü için geç başvuru yapar, oysa erken tanı ve uygun tedaviyle başarılı sonuçlar elde etmek mümkündür. Rahim sarkmasının pek çok nedeni vardır. En başta gelen faktörler arasında çok sayıda vajinal doğum yapılmış olması yer alır.
Özellikle zor ve müdahaleli doğumlar pelvik kaslarda kalıcı zayıflamalara yol açabilir. Menopozla birlikte östrojen hormonunun azalması, bağ dokuların elastikiyetini kaybetmesine neden olur. Bunun yanı sıra genetik yatkınlık da göz ardı edilemez; ailesinde rahim sarkması öyküsü olan kadınlarda risk daha fazladır. Uzun yıllar ağır fiziksel işlerde çalışmak, sürekli ağır kaldırmak, kronik kabızlık ya da öksürük gibi karın içi basıncını artıran durumlar da bu rahatsızlığın gelişimini kolaylaştırır. Fazla kilo, yani obezite de pelvik taban üzerindeki baskıyı artırarak sarkmanın hızlanmasına yol açabilir.
Hastalar genellikle vajinada dolgunluk hissi, aşağıya doğru baskı ya da dışarı çıkan bir kitle şikayetiyle başvururlar. Bu belirtiler özellikle uzun süre ayakta kalındığında veya fiziksel efor sonrası artar. Cinsel ilişkide ağrı, idrar kaçırma, sık idrara çıkma, idrar yaparken zorlanma ve dışkılama güçlüğü gibi yakınmalar da eşlik edebilir. Bu durum hem günlük yaşamı hem sosyal hayatı ciddi şekilde etkiler.”
Doç. Dr. Soner Gök: “Vajinal bölgede dolgunluk veya baskı hissederseniz, gecikmeden uzmana başvurun.”
Tanının çoğunlukla basit bir jinekolojik muayene ile konulabildiğini, ancak bazı vakalarda pelvik organların durumu hakkında daha detaylı bilgi edinmek için ultrason, dinamik MR (manyetik rezonans görüntüleme) gibi ileri görüntüleme yöntemlerine başvurulabileceğini söyleyen Doç. Dr. Soner Gök, sözlerine şöyle devam etti: “İdrar kaçırma gibi sorunlar varsa ürodinami testi (idrar yolları ve mesanenin işlevini ölçen test) ile pelvik taban fonksiyonları değerlendirilir.
Tedavi kararı verirken sarkmanın derecesi, hastanın yaşı, genel sağlık durumu, cinsel yaşamı ve doğurganlık isteği göz önünde bulundurulur. Hafif sarkmalarda pelvik taban kaslarını güçlendiren Kegel egzersizleri oldukça faydalıdır. Ameliyat olamayan ya da ameliyat istemeyen hastalarda rahmi yukarıda tutan vajinal pesserler (vajina içine yerleştirilen destekleyici halkalar) kullanılabilir.
Bu yöntem özellikle yaşlı ve ameliyat riski taşıyan hastalar için uygundur. İlerlemiş vakalarda cerrahi tedavi gereklidir. En sık tercih edilen yöntem rahmin vajinal yoldan alınması ve eşlik eden mesane ya da bağırsak sarkmalarının aynı seansta onarılmasıdır. Bu yöntem karın kesisi gerektirmediği için iyileşme daha hızlıdır ancak doğurganlığı sonlandırır.”
Doç. Dr. Soner Gök: “Rahmini korumak isteyen veya gelecekte çocuk sahibi olmayı planlayan hastalar için laparoskopik (karın içine küçük kesilerden yapılan kapalı ameliyat) veya robotik sakrohisteropeksi (rahmin kuyruk sokumu kemiğine bağlanarak desteklenmesi) gibi yöntemlerle rahim yerinde bırakılarak kuyruk sokumu kemiğine sabitlenebilir.
Bu sayede anatomik yapı korunur ve estetik ile fonksiyonel sonuçlar elde edilir. Uterosakral ligament fiksasyonu (rahmi destekleyen bağların güçlendirilmesi) ve Manchester operasyonu (rahim sarkmasını düzeltmek için yapılan cerrahi yöntem) da rahim koruyucu diğer cerrahi seçeneklerdir. İleri yaşta, cinsel hayatı olmayan ve büyük cerrahilere uygun olmayan hastalarda vajinanın girişinin kapatıldığı LeFort kolpokleisis (vajina girişinin kapatılması işlemi) ameliyatı yapılabilir.
Bu yöntem kısa sürede, düşük riskle uygulanır ancak cinsel ilişkiyi engeller. Cerrahi sonrası iyileşme genellikle 4-6 hafta sürer; bu dönemde ağır kaldırmamak, kabızlık yapıcı gıdalardan kaçınmak ve cinsel ilişkiden uzak durmak önemlidir. Operasyon süresi uygulanan yönteme göre 1-3 saat arasında değişir ve hastanede kalış çoğunlukla 1-2 gündür.
Cerrahinin başarısı yüksektir ancak pelvik tabanı zorlayan alışkanlıklar devam ederse sarkma tekrarlayabilir. Bu nedenle ameliyat sonrası sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmek, kilo kontrolü yapmak, düzenli egzersiz yapmak ve kabızlıktan korunmak gerekir. Rahim sarkması tedavi edilmezse ilerler ve idrar-dışkılama sorunları, vajinal ülserler (vajina dokusunda yara oluşumu), cinsel işlev bozuklukları ile tekrarlayan enfeksiyonlara yol açabilir.
Ayrıca psikolojik etkileri nedeniyle kadının özgüveni ve sosyal yaşamı olumsuz etkilenebilir. Bu nedenle vajinal bölgede dolgunluk, baskı hissi ya da kitle fark eden kadınların utanmadan, gecikmeden kadın doğum uzmanına başvurması gerekir. Rahim sarkması utanılacak değil, yaygın ve başarıyla tedavi edilebilen bir hastalıktır. Erken tanı ve doğru tedavi planlamasıyla kadınların yaşam kalitesi yeniden kazanılabilir. Sağlıklı ve özgür bir yaşam için bedeninizi dinleyin, ihmal etmeyin.” şeklinde konuştu
Yorumlar
Kalan Karakter: