Türkiye'de en fazla ölüme neden olan enfeksiyon hastalığı zatürre

 
Prof. Dr. Abdullah Sayıner, Sağlık Bakanlığı'nın risk grubundaki yetişkinlere ücretsiz zatürre aşısı yapılması konusunda aldığı kararın olumlu bir adım olduğunu belirtti.
 
Zatürrenin “akciğer iltihabı” olarak tanımlanabileceğini belirten Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdullah Sayıner, zatürre hakkında şunları söyledi: “Vücudumuzun savunma sistemi normal koşullarda mikropların akciğerlere ulaşmasına engel olur. Mikroplar akciğerlere bir şekilde ulaşsa da, akciğerdeki savunma sistemleri onları temizler. Ancak bu savunma sistemlerinin yeterince güçlü olmadığı bazı kişilerde mikroplar akciğerlere yerleşebilir ve orada çoğalarak iltihaba, yani zatürreye neden olabilir. Her yıl 100 ila 500 kişiden biri zatürreye, ya da diğer adıyla pnömoniye yakalanmaktadır. Bu oran 0-5 yaş grubunda ve 55 yaş üzerinde daha da fazladır. 55 yaştan itibaren sıklığı gittikçe artar ve ileri yaşlarda çok yüksek oranlara ulaşır. Bunun nedeni bu yaş gruplarının bağışıklık sisteminin daha güçsüz olmasıdır. Zatürre, ya da genel anlamda alt solunum yolu enfeksiyonları, en fazla ölüme yol açan hastalıklar arasında 3 ila 4. sırada; ölümle sonuçlanan enfeksiyon hastalıkları arasında ise 1. sıradadır, ki bu da zatürrenin Türkiye'de önemli bir sağlık sorunu olduğunu göstermektedir.”
 
Kronik hastalıklar bağışıklık sistemini etkileyerek zatürre riskini artırır

Kronik akciğer, kalp, böbrek hastalıkları, KOAH, astım, kalp veya böbrek yetmezliği, diyabet ve siroz gibi tüm kronik hastalıkların vücudun genel dengesini bozarak bağışıklık sisteminin gücünü düşürdüğünü belirten Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdullah Sayıner, bu gibi hastalıkların varlığında enfeksiyon riskinin arttığını belirtti. “Bu nedenle yaşın yanı sıra, kronik hastalıklar da, zatürre açısından risk faktörü olarak değerlendirilmelidir. Bu hastalıklara sahip kişilerde zatürre daha sık gelişir ve daha ağır seyreder. Bu kişilerde hastaneye yatmayı gerektirecek ağırlıkta zatürre olma ve ölüm riski daha yüksektir. Son yıllarda bilgiye erişimin artmasıyla zatürre hakkındaki farkındalık biraz artsa da, halen zatürrenin toplumumuz tarafından yeterince bilindiğini düşünmüyorum. Risk faktörleri ve olası sonuçlar konusunda toplum olarak daha kat etmemiz gereken yol var.”
 
Elleri sık sık yıkamak enfeksiyon riskini azaltır

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdullah Sayıner, zatürre de dahil olmak üzere solunum sistemi enfeksiyonlarından korunmak için önemli tavsiyeler verdi: “Solunum sistemi enfeksiyonları genel olarak hava ya da solunum yoluyla bulaşır. Ayrıca enfekte bir yüzeye değen elin ağıza veya buruna götürülmesiyle de enfeksiyon bulaşabilir. Bu nedenle sadece el yıkamak bile solunum sistemi enfeksiyonlarından korunmak için önemli bir önlemdir. Çünkü günlük yaşamımızda fark etmeden pek çok yere dokunuyoruz ve elimiz o mikropları bir süre barındırıyor. Bu nedenle ellerin sık sık yıkanması enfeksiyon riskini azaltır ve bizi, sadece solunum sistemi yoluyla bulaşan mikroplardan değil, sindirim sistemiyle bulaşan mikroplardan da korur. Ek olarak, hasta kişiler öksürüp hapşırırken burunlarını ve ağızlarını mutlaka kapatmalıdır. Böylece ortama daha az mikrop saçılması sağlanabilir. Ayrıca yüzeylerin temiz tutulması ve zaman zaman temizlenmesi ve vücut direncini düşüren aşırı ruhsal ve bedensel yorgunluklardan kaçınılması enfeksiyon riskini düşüren önlemlerdir. Enfeksiyonlara karşı en güçlü silahlarımızdan biri ise aşılardır.”
 
Risk gruplarında zatürreye karşı en büyük silah aşı

0-5 yaş arası çocukların ciddi enfeksiyonlardan korunabilmesi için düzenli olarak aşılatılması gerektiğini belirten Prof. Dr. Abdullah Sayıner şunları söyledi: “Aşılar sayesinde Türkiye'de yakın geçmişte çocuk felci yok oldu ve Türkiye'de artık çocuk felci bir sağlık tehdidi olmaktan çıktı. Yetişkinlerde ise zatürre ve hatta grip kaynaklı ölümler görülebiliyor. Nasıl ki çocuklarımızı enfeksiyon hastalıklarından korumak için aşılıyorsak, risk altındaki erişkinlerin grip virüsüne ve pnömokok bakterisine karşı aşılanması ve korunması mümkün.
 
Zatürre aşısı 65 yaş üstü yetişkinlere ve risk gruplarına ücretsiz 

Prof. Dr. Abdullah Sayıner, Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu'nun 65 yaş üzerindeki herkese ve 18-64 yaş arasındaki KOAH, astım, diyabet, kronik kalp yetmezliği, kronik böbrek hastalığı, kanser gibi eşlik eden hastalığı olan risk gruplarına ücretsiz zatürre aşısı sunulması konusundaki kararını şöyle değerlendirdi: “Bu, erişkin bağışıklaması açısından son derece önemli bir adım çünkü aşılanma oranının artırılması için aşıların erişilebilir olması gerekiyor. Eğer herhangi bir aşının maliyeti yüksekse ya da devlet tarafından karşılanmıyorsa, hastaların bu aşıyı uygulama oranları çok düşüyor. Bu nedenle Sağlık Bakanlığı'nın Aile Sağlığı Merkezleri'ne bu aşının düzenli olarak ulaşmasını sağlaması ve böylece aile hekimlerinin gerekli gördüğü hastalara bunu ücretsiz olarak uygulayabilmesi zatürreye karşı verdiğimiz savaş açısından çok önemli. Bu şekilde çok daha fazla sayıda risk altındaki hastanın aşılanma imkanına kavuşacağını düşünüyorum.”
 
Toplumun aşı bilincinin artması için öncelikle hekimler bu konuda bilinçlenmeli

Aşılar konusunda öncelikle hekimlerin bilinçlenmesinin ve farkındalığının artmasının önemli olduğunu belirten Prof. Dr. Abdullah Sayınerşunları söyledi: “Hekimler günümüzde nasıl hastaların kolesterolünü ya da tansiyonunu düzenli olarak kontrol ediyor ve gerektiğinde uygun tedavileri uyguluyorsa, aynı şekilde hastalarının enfeksiyon risk düzeyini de değerlendirmeli ve enfeksiyon riskini azaltmak için gerekli adımların atmalıdır. Onun için öncelikle hekimlerin bu konudaki farkındalığının artması gerekiyor ve bu noktada olumlu bir gidişat olduğunu görebiliyorum. İkincisi, hastaların da böyle bir olanaktan haberdar olması çok önemli çünkü onlar da hekimlerine hatırlatabilirler. Özellikle KOAH, astım, diyabet ya da kalp yetmezliği gibi kronik hastalıklar nedeniyle sıklıkla hastaneye başvurmak zorunda kalan insanlar bu aşılardan çok yarar görürler. Bu nedenle sosyal medyada, internet ortamında veya medyada sürdürülen aşı bilincini artırmaya yönelik girişimlerin çok yararlı olacağını düşünüyorum.”