Dedeköy Cami Türbesi, Çivril ilçesi, Emirhisar köy yolu üzerinde, köye bir kilometre mesafede, cami ve çilehanenin bulunduğu bir külliye içinde bulunmaktadır.
Kitabesi bulunmayan türbe, yanındaki caminin özelliklerinden hareketle 14 ve 15. yüzyıl, Germiyanoğulları Beyliği zamanında yapıldığı söylenmektedir. Türbenin içerisinde kimlere ait olduğu bilinmeyen dört sanduka bulunmaktadır.
Aynı bahçe içerisinde oldukça küçük bir yapı daha bulunmaktadır. Taş yapılı olan bu mekânın bir çile hücresi olduğu düşünülmektedir. Cami bahçesinde ve hazire alanında çevredeki antik yerleşimlerden getirilmiş çok sayıda mimari parça yer almaktadır. Hemen türbenin yanında, tarihi bir su kuyusu da görülmektedir. Bütün bu yapılar topluluğundan bir dönem medrese veya tekke vazifesi gördüğü anlaşılmaktadır.
Dedeköy Cami Türbesi, Çivril Ovası’nın en ünlü ve en kutsal türbelerinden birisiymiş. Kurak yıllarda yağmur duaları burada yapılırmış. Bir dileği olan, bir adakta bulunmak isteyen Çivril halkı burada kurban kesermiş.
Kimse türbenin bir taşına dahi dokunamazmış. Her taşı mübarek bilinirmiş. Büyükler çocuklarını; “Bir taşını alıp eve götürürsen, gece dedeler gelir seni rahatsız eder, korkutur ve taşı geri götürürler” diyerek tembih ederlermiş. Bu yüzden kimse, Dedeköy Camisi ve türbesinden bir parça taş alamazmış.
Derken bir rivayet çıkmış. Dedeköy türbesinde altın leylek bulunduğu söylenmiş. Yunanistan’a giden Rumların altınlarını Dedeköy Cami ve türbesine gömdüğü rivayet edilir olmuş. Gözünü altın bürümüş defineciler şeytana uymuş, camiyi ve türbeyi talan etmeye başlamışlar.
Her tarafını kazmışlar, duvarlarını sökmüşler, akustiği sağlasın diye kubbelerde duvar içine yerleştirilen boş testileri kırmışlar. Türbede bulunan kabirleri kazmışlar, mevtaların kemiklerini sızlatmışlar. Altın hırsı, efsaneyi yok etmiş. Cami ve türbe Dedeköy halkın gönlünden silinmiş. Yıllarca unutulmuş. Artık namazlar kılınmaz, adaklar adanmaz, yağmur dualarına çıkılmaz olmuş.
Ancak kurulan bir dernek öncülüğünde 2003-2005 yılları arasında tamir ve onarım yapılmış ve aşağıda fotoğraflarda görüldüğü hale getirilebilmiştir.
(Kaynak: Denizli'nin Evliyaları ve Türbeleri, Selvi Yayınları, İbrahim Afatoğlu)
Günün anlamına binaen bütün annelerin “Anneler Gününü” kutluyorum.